Choć kolejny sezon grzewczy dobiega końca, koszty ogrzewania oraz energii elektrycznej utrzymują się w czołówce tematów rozmów Polek i Polaków. Wiele osób obawia się wzrostu rachunków w kolejnych latach w związku z zapowiedziami odchodzenia od tarcz osłonowych oraz nowymi regulacjami nt. efektywności energetycznej budynków czy stopniowego wycofywania z użytku pieców nie tylko na węgiel, ale również na gaz. Transformacja energetyczna puka do drzwi gospodarstw domowych. Czy jesteśmy do tego przygotowani? Z jakiego punktu startujemy? Jak zaplanować systemy wsparcia zarówno technicznego, jak i finansowego – aby zachęcić mieszkańców do niezbędnych inwestycji?  

Spalanie paliw dla celów grzewczych staje się powoli technologią schyłkową. Sektor ciepła wymaga podjęcia pilnych działań modernizacyjnych. Istnieje cała paleta możliwych do zastosowania rozwiązań. Swoją rolę do odegrania ma także geotermia. To właśnie ciepłu z ziemi poświęcamy nowy raport Forum Energii.

Ceny energii elektrycznej i ciepła od wielu miesięcy pozostają jednym z najważniejszych tematów rozmów Polek i Polaków. Dzięki mechanizmom mrożenia, wiele rodzin zostało tymczasowo ochronionych przed skutkami skokowego wzrostu cen energii. W dotychczasowych pakietach osłonowych pominięto jednak liczną grupę obywateli, którzy konsumują dużo energii elektrycznej, ponieważ postawili na pompy ciepła. Wysokie rachunki w tej grupie odbiorców, połączone ze zmianą sposobu rozliczania prosumentów sprawiły, że w 2023 r. wyraźnie spowolnił rozwój mikroinstalacji oraz pomp ciepła. Na popularności znów zyskują technologie oparte na gazie ziemnym. Polki i Polacy znaleźli się w pułapce inwestycyjnej.     

14 grudnia 2023 r. Rada Europejska podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą. W nadchodzących miesiącach i latach Ukraina będzie musiała wykonać żmudną, techniczną pracę związaną z wdrażaniem przepisów UE. Dotyczy to również sektora energetycznego. W mapie drogowej przygotowanej w ramach projektu Green Deal Ukraïna, w którym Forum Energii jest partnerem, identyfikujemy najpilniejsze obszary reform energetycznych i klimatycznych dotyczących Ukrainy i przyglądamy się bliżej temu, jak będą wyglądać negocjacje akcesyjne.

Po jesiennych wyborach, Polacy wciąż czekają na utworzenie rządu. W umowie koalicyjnej pomiędzy partiami, które szykują się do przejęcia władzy, znalazły się ważne deklaracje dotyczące przyspieszenia rozwoju OZE. Dobre przygotowanie tego procesu jest kluczowe dla polskiej transformacji energetycznej. Jednocześnie w październiku br. UE przyjęła rewizję dyrektywy promującej rozwój OZE, wyznaczając nowe, wyższe cele dla wspólnoty. W raporcie pt. „Zrozumieć cele OZE” analizujemy, w jaki sposób cele unijne przekładają się na polskie realia.

Rozpoczął się kolejny sezon grzewczy. Jak w poprzednich latach, balansujący nad przepaścią wytwórcy ciepła będą angażowali wszelkie zasoby z myślą o przetrwaniu do wiosny. Wieloletnie spychanie ciepłownictwa na boczny tor transformacji zbiera żniwo w fatalnej kondycji finansowej sektora, uzależnieniu od węgla oraz drżeniu odbiorców o wysokość rachunków. Tymczasem sektor ciepła może stać się naturalnym liderem transformacji energetycznej w Polsce, wolnym od importowanych surowców. W najnowszym raporcie analizujemy niezbędne warunki do tego, aby w ciepłownictwie i ogrzewnictwie indywidualnym jednocześnie odchodzić od węgla i gazu ziemnego.

W ostatnich dwóch latach gaz ziemny stał się paliwem podwyższonego ryzyka: podlega ogromnym wahaniom cenowym, a po odcięciu dostaw z Rosji rośnie konkurencja o import tego surowca z innych kierunków. Jeszcze niedawno planowano w Polsce znacząco zwiększać zużycie gazu ziemnego w całej gospodarce – o 75% do 2035 r. Miał on być paliwem przejściowym w transformacji.

Rozwój odnawialnych źródeł energii jest jedną z najpilniejszych potrzeb polskiego systemu energetycznego. OZE ograniczają koszty energii, redukują emisje i oraz zwiększają bezpieczeństwo energetyczne. Jednak, choć zarówno spółki energetyczne, przemysł, samorządy jak i pojedynczy odbiorcy są zainteresowani inwestycjami w OZE, dalszy rozwój nowych, nieemisyjnych źródeł energii stoi pod znakiem zapytania. Jednym z podstawowych problemów są odmowy udzielania mocy przyłączeniowych nowych inwestycji OZE. Aby go rozwiązać, oprócz niezbędnych inwestycji w sieci, potrzebne jest bardziej efektywne wykorzystywanie już istniejącej infrastruktury. 

Rok 2022 to był kolejny rok nieoczekiwanych wydarzeń. Agresja Rosji na Ukrainę zmieniła podejście Europy do importu paliw kopalnych – szczególnie z Rosji. Kryzys energetyczny wywołany wysokimi cenami gazu oraz spadkiem produkcji energetyki jądrowej i wodnej przełożył się na rekordowe ceny energii w całej Europie. Te wydarzenia zmieniają sposób patrzenia europejskich państw na transformację energetyczną. Tymczasem modernizacja polskiej energetyki jest bardzo powolna. Wyraźnie pogarszają się wskaźniki bezpieczeństwa energetycznego systemu. Przegląd danych nt. sektora energii Forum Energii publikuje w szóstym wydaniu rocznika „Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2023”.

Jeżeli Polska w najbliższych miesiącach nie dogada się w sprawie KPO - będzie za późno na sensowne wydatkowanie pieniędzy dostępnych dla naszego kraju. Do końca czerwca polski rząd może przedstawić Komisji Europejskiej zmiany w planie wydatków dla Krajowego Planu Odbudowy – uzupełniony o inwestycje zwiększające odporność na kryzys energetyczny. Ruszają właśnie konsultacje z KE w tej sprawie. To ostatni dzwonek dla Polski, aby sięgnąć po pożyczki i dotacje w ramach europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz planu REPowerEU. Jak zmienić polski KPO, aby stał się praktyczną odpowiedzią na kryzys energetyczny?