Podpisanie Katowickiego Partnerstwa na rzecz E-Mobilności podczas 24. sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24) w 2018 roku stanowiło kamień milowy na drodze do globalnego podejścia do elektryfikacji mobilności i dekarbonizacji sektora transportu. Dla Polski jako szóstego i Niemiec jako największego pod względem sprzedaży rynku samochodów osobowych w Europie było to kolejne potwierdzenie ważnego trendu. Silna i długotrwała współpraca gospodarcza jest charakterystyczna dla stosunków obu krajów, a motto programu ramowego, Driving Change Together, odzwierciedla ich wspólne ambicje w zakresie elektryfikacji sektora transportu.

Gospodarki Polski i Niemiec działają w systemie naczyń połączonych. Nawet jeśli echa wizyty nowego Kanclerza Niemiec Olafa Scholza w Polsce sugerują, że dużo jest spraw które dzielą, to są też takie, które nas łączą. Na przykład rozwój elektromobilności może podnieść tę współpracę na wyższy poziom, ale konieczne jest strategiczne przygotowanie się do tego. Należy skupić się na współpracy w zakresie rozwoju technologicznego, produkcji i recyklingu baterii, wspólnego planowania infrastruktury, a także wymiany i dzielenia się wiedzą, zwłaszcza w zakresie innowacji.

Transport jest obecnie sektorem o największym udziale emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej i jedynym, którego emisje w ostatnich latach rosły. Cel neutralności klimatycznej oraz ambicje dotyczące redukcji emisji do 2030 r. nie będą możliwe do osiągnięcia bez rewolucji w transporcie, czego potwierdzeniem jest opublikowany przez KE pakiet „Fit for 55”. W państwach Grupy Wyszehradzkiej, biorąc pod uwagę lata braku skutecznych polityk w tym zakresie, wdrażanie odpowiednich działań na rzecz zmniejszania emisji z transportu staje się pilnym wyzwaniem. Megatrendem, w którym trzeba odnaleźć swoją szansę jest elektryfikacja, szczególnie samochodów osobowych.

14 lipca Komisja Europejska opublikuje pakiet kilkunastu aktów prawnych pod szyldem Fit for 55. Będzie to oficjalny początek dyskusji na temat działań służących realizacji celu pośredniego na drodze do neutralności klimatycznej, czyli redukcji emisji CO2 w Unii Europejskiej o 55% w porównaniu do 1990 r. Zanim te zasady ostatecznie wejdą w życie, muszą zostać zaakceptowane przez państwa UE (czyli Radę) oraz Parlament Europejski. Negocjacje potrwają co najmniej rok, a najpewniej 2 lata. Zmiany zaczną więc obowiązywać najwcześniej od 2024 r., jednak już teraz trzeba się zacząć zastanawiać, jak je wprowadzić z korzyścią dla klimatu i gospodarki.

Liczba pojazdów elektrycznych na polskich drogach wzrasta powoli. Ta sytuacja w następnych latach będzie się jednak zmieniać – zainteresowanie samochodami elektrycznymi rośnie, producenci przygotowują modele z coraz większym zasięgiem, a technologia tanieje. Optymistyczne prognozy co do przyszłości pojazdów elektrycznych rodzą jednak pytania o wpływ dużej ich liczby na cały system elektroenergetyczny.

Unijna polityka klimatyczna znów przyspiesza. Komisja Europejska właśnie zaproponowała podniesienie celu redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 rok do 55%. Polska zawsze się sprzeciwiała ambitnym celom, ale teraz przełom wydaje się możliwy – koniec węgla jest nieuchronny, musimy zadbać o bezpieczeństwo energetyczne, po koronawirusie potrzebujemy nowych inwestycji, a redukcja emisji CO2 wiąże się z poprawą jakości powietrza, co rząd określa strategicznym wyzwaniem. Podejmując te działania teraz, w cieple, elektroenergetyce i transporcie możemy ograniczyć emisje o ponad 40%. Pozostałe redukcje będą pochodną nowej polityki wobec przemysłu i rolnictwa oraz podziału wysiłków między państwa członkowskie.

Przyszły miks energetyczny będzie zdominowany przez źródła odnawialne (OZE) o zerowych kosztach produkcji – farmy wiatrowe i fotowoltaikę. Obfitość taniej energii elektrycznej pozwoli na zastąpienie nią paliw kopalnych zarówno w ciepłownictwie jak i w transporcie. Efektywne zintegrowanie tych sektorów, w ramach jednego systemu energii, pozwoli na przezwyciężenie problemu, jakim jest zależność produkcji zmiennych OZE od warunków pogodowych.